Co to jest recykling materiałowy?

Recykling materiałowy polega na wykorzystaniu zużytych opon po uprzednim poddaniu ich odpowiedniemu przygotowaniu, czyli regeneracji, sprasowaniu, rozdrobnieniu, rozpuszczeniu itp.

Recykling materiałowy polega również na przerobie gumy mającym na celu odzysk surowców użytych do jej produkcji. Proces ten składa się z dwóch faz - rozdrobnienia oraz obróbki termicznej. Jednakże w wyniku takiego procesu guma nie podlega dewulkanizacji, czyli nie następuje usunięcie zawartej w niej siarki. Z tego też powodu uzyskany materiał ma jedynie ograniczone zastosowanie. Zapotrzebowanie na ten materiał obecnie zaspokajane jest dzięki przetwarzaniu ścieru gumowego będącego produktem ubocznym bieżnikowania opon.

Należy nadmienić, że prowadzono próby użycia odzyskanego w wyżej opisanym procesie surowca jako dodatku do mieszanki gumowej wykorzystywanej do produkcji nowych opon. Dowiodły one jednak, że tak uzyskana opona ma mniejszą żywotność (1% domieszki surowca wtórnego powoduje skrócenie żywotności opony również o 1%) oraz wykazuje zwiększone opory toczenia przez co podwyższa zużycie paliwa.

Rozdrobnienie

Proces rozdrabniania ma na celu redukcję rozmiarów opony i jest punktem wyjścia do dalszego użycia odpadów gumowych. W zależności od wielkości cząsteczek gumy uzyskuje się pył gumowy, miał gumowy, granulat bądź grys. Oprócz gumy w wyniku tego procesu uzyskuje się również stal oraz odpady tekstylne. Proces polega na pocięciu opon na kawałki, a następnie na ich roztarciu oraz oddzieleniu metalu i tkaniny od frakcji gumowej. Z reguły firmy zajmujące się rozdrabnianiem stosują instalacje o wydajności od 10 do 20 tysięcy ton rocznie. Należy podkreślić energochłonność procesu rozdrabniania (125 kWh / 1 tonę opon) oraz dużą emisję hałasu. Na świecie stosuje się również technologie rozdrabniania opon przy użyciu ciekłego azotu (metoda kriogeniczna). Właściwości fizyczne gumy poddanej działaniu niskiej temperatury przypominają właściwości szkła, przez co ich rozdrobnienie jest łatwiejsze.

Ocena wykorzystania rozdrobnionych odpadów gumowych uzyskiwanych jako produkt uboczny bieżnikowania oraz w wyniku rozdrabniania zużytych opon

Możliwość zastosowania rozdrobnionych odpadów gumowych zależy od wielkości cząsteczek gumy. Grys i granulat po dodaniu odpowiednich lepiszczy stosuje się najczęściej jako nawierzchnie placów zabaw, boisk sportowych a także wykładziny dźwiękochłonne i amortyzujące uderzenia. Natomiast pył gumowy dodaje się najczęściej do mieszanek gumowych, z których wyrabia się takie produkty jak dywaniki samochodowe, maty gumowe itp. Należy stwierdzić, że są to zastosowania ograniczone. Według ocen Instytutu Badawczego Dróg i Mostów, obecnie w Polsce do wyżej wymienionych zastosowań wystarcza materiał uzyskiwany jako produkt uboczny procesu bieżnikowania - ścier gumowy, powstający w trakcie usuwania starego bieżnika. W opracowaniu IBDiM pod tytułem "Wykorzystanie zużytych opon w budownictwie drogowym" (Warszawa, 2002) wskazane jest zastosowanie, które może pochłonąć duże ilości miału gumowego, a tym samym stworzyć realne zapotrzebowanie na ten produkt. Zastosowaniem tym jest domieszka miału gumowego do mieszanek asfaltowych wykorzystywanych do budowy dróg. Jednak autorzy opracowania zwracają uwagę, że najpoważniejszą przeszkodą w upowszechnieniu modyfikacji mieszanek asfaltowych rozdrobnionymi odpadami gumowymi są koszty. Według szacunków amerykańskich koszty te mogą być wyższe od 50 do 100% w porównaniu z tradycyjnymi technologiami budowy dróg. Ten przyrost kosztów z kolei przekłada się w wysokości 3 dolarów na jedną oponę poddaną recyklingowi materiałowemu poprzez rozdrobnienie i wykorzystanie do budowy drogi. Wyższe koszty wynikają z kosztu samego miału gumowego - najlepsze właściwości mieszanki gumowo-asfaltowej uzyskiwane są przy zastosowaniu najdrobniejszego granulatu, który z kolei jest najdroższy. Drugim powodem podrażania budowy drogi z użyciem tego rodzaju mieszanek jest konieczność zastosowania specjalnych instalacji do modyfikowania asfaltu.